Όταν και ο μπαμπάς χάνει το μωρό του...

Θυμάμαι όταν χάσαμε το δεύτερο αγγελούδι μας, κάποια μέρα μετά από αρκετούς μήνες,  μου λέει ο Παναγιώτης πως τον πήρε τηλέφωνο η μητέρα του και τον ρώτησε πως είμαι- όπως έκανε σχεδόν καθημερινά για πολύ καιρό. Ο Παναγιώτης τότε της είπε: "Πάντα ρωτάς πως είναι η Γιάννα, πότε δεν ρωτάς πως είμαι εγώ" Και η μάνα του του αποκρίθηκε: "Για την Γιάννα είναι αλλιώς, είναι πιο δύσκολο". 

Δεν θα διαφωνήσω. Η μητέρα βιώνει με πολύ πιο έντονο τρόπο την απώλεια του μωρού της. Είναι αυτή που το ένιωθε κάθε στιγμή, είναι αυτή που το γέννησε, είναι αυτή που τώρα νιώθει τόσο άδεια και κενή. 

Όμως πονάει και ο πατέρας. Πολύ. Έχασε και αυτός το μωρό του. Είχε κάνει και αυτός όνειρα. Νιώθει και αυτός άδειος και κενός με τον δικό του τρόπο. 

Θυμάμαι το παράπονο με το οποίο μου το είπε ο Παναγιώτης. Θυμάμαι που κοιτούσε κάτω καθώς το έλεγε. 

Οι άντρες δεν εκφράζονται εύκολα. Δεν ξέρω αν είναι από την φύση τους ή αν απλά γαλουχούνται έτσι ώστε να είναι φαινομενικά πιο δυνατοί. Επίσης οι άντρες δεν κλαίνε τόσο εύκολα. Κάτι το οποίο είμαι σχεδόν σίγουρη πως γαλουχείται -δυστυχώς -κατ' αυτόν τον τρόπο. Είναι ο ρόλος τους να είναι οι δυνατοί, αυτοί που θα στηρίξουν την γυναίκα τους σε μια κοινή τους δυσκολία, αυτοί που θέλοντας και μη θα πρέπει να βγουν και πάλι στην εργασία, να φροντίσουν να γίνουν όλα όσα πρέπει να γίνουν. Πιθανότατα, σε κάποιο επίπεδο, το επιθυμούν και  οι ίδιοι - έτσι ώστε να ξεφύγουν, να προσπαθήσουν να βάλουν το πένθος τους για λίγες ώρες στο πίσω μέρος του μυαλού τους. Για να πάρουν και πάλι δυνάμεις ώστε να γυρίσουν σπίτι και να στηρίξουν μια γυναίκα που βουλιάζει στην Άβυσσο.... 

Θέλετε όμως να σας πω τι κάνει ο άντρας; Τι έκανε ο δικός μου ο άντρας όταν βιώσαμε την απώλεια; 

Ο άντρας μου ήταν αυτός που καθόταν έξω από το χειρουργείο και αγωνιούσε να είμαστε και οι δυο καλά, την στιγμή που όλοι οι άλλοι αγωνιούσαν κυρίως να είμαι εγώ καλά. Ήταν αυτός που ήξερε πως για μένα το πιο σημαντικό ήταν να είναι καλά πρώτα το παιδί μας και μετά εγώ. 

Ο άντρας μου ήταν αυτός που μου είπε πρώτος με τρεμάμενη φωνή, "Να μας ζήσει, είναι ένας κούκλος", και ας το είδε να το παίρνουν μακρυά μας μέσα σε μια θερμοκοιτίδα. Ήταν αυτός που έτρεξε δίπλα στο αγγελούδι μας στη ΜΕΝΝ, που παρακολούθησε την μαία να αεροβαφτίζει το μωρό μας. Ήταν αυτός  που είδε το αγγελούδι μας να παίρνει την τελευταία του πνοή. Αυτός που ήταν δίπλα του εκείνη την ώρα...

Ο άντρας μου ήταν αυτός που έπρεπε να μου πει πως χάσαμε το παιδί μας. Το δυσκολότερο πράγμα που έχει κάνει στην ζωή του- μου είπε. Ήταν αυτός που δεν πρόλαβε να κλάψει διότι έπρεπε να τρέξει και να βγάλει πιστοποιητικό γέννησης και θανάτου, αυτός που την ίδια μέρα πριν  προλάβει να δει καν εμένα, έπρεπε να μεταφέρει το μωρό μας, το αγγελούδι μας στην παθοανατομολόγο, ένα ταξίδι δυόμιση ωρών. (είναι αυτός που ποτέ δεν θα με συγχωρέσει που δεν τον άφησα να πάει ο ίδιος και το πρώτο μας αγγελούδι για νεκροψία). 

Ο άντρας μου ήταν αυτός που μέσα στον πόνο και την θλίψη, θυμήθηκε τις συμβουλές που είχε διαβάσει μετά τον χαμό του πρώτου μας αγγελουδιού για το πως να διαχειριστούμε το πένθος και φρόντισε να βγάλει 3 φωτογραφίες το μωρό μας. Μια κίνηση για τον οποίον θα τον ευγνωμονώ για όλη μου τη ζωή. Ήταν αυτός που την ίδια μέρα, πριν κλείσουν 24 ώρες που είχαμε χάσει το παιδί μας, γύρισε στην κλινική- εκεί που κοιμόταν ούτως ή άλλως για δυόμιση μήνες που νοσηλευόμουν- κόλλησε την πολυθρόνα στο κρεβάτι, μου έπιασε το χέρι και απλά κοιταχτήκαμε. Κοιταχτήκαμε γνωρίζοντας πως δεν είχαμε τίποτα να πούμε παρά μονάχα να νιώσουμε. Ξέραμε πως ο πόνος μας ήταν κοινός και βαθύς. Ξέραμε πως ποτέ ξανά δεν θα ήμασταν οι ίδιοι. 

Ο άντρας μου ήταν αυτός που φρόντισε τα πάντα για την ταφή, που παρακολουθούσε να ντύνουν το μωρό μας όπως είχαμε θελήσει, αυτός που μου το έφερε πάλι πίσω. Αυτός που το κουβάλησε μέσα στο τόσο δα "κουτάκι"¨του για την τελευταία του κατοικία... Είναι αυτός που με άκουγε τα βράδια να κλαίω και μου χάιδευε στοργικά την πλάτη, αυτός που σήκωνε τα τηλέφωνα και έλυνε απορίες για να μην το κάνω εγώ, αυτός που πήγαινε κάθε μέρα να ανάβει το καντηλάκι στο κοιμητήριο μέχρι να βρω δυνάμεις να βγω εγώ από το σπίτι. Ο άντρας μου ήταν αυτός που έπρεπε κάθε μέρα να απαντάει στην ίδια ερώτηση: 

"Είναι καλά η Γιάννα;" 

Και ποτέ στην ερώτηση αν είναι καλά ο ίδιος. 

Γιατί δεν ήταν. Και το γνωρίζω καλά. 

Αυτός ο άντρας δεν είναι μόνο ο δικός μου. Πιθανότατα είναι κάθε άντρας που έχει χάσει το μωρό του πριν προλάβει καν να το κρατήσει στην αγκαλιά του. Αυτός ο άντρας έγινε πατέρας. Και καλείται και αυτός μαζί με την μητέρα να αντιμετωπίσει την χειρότερη εκδοχή του ρόλου που δεν πρόλαβε καν να αρχίσει. Του πατέρα που χάνει το παιδί του. 

Μπορεί ο πατέρας να μην κυοφορεί, να μην το γεννάει  και να μην το νιώθει κάθε ώρα και στιγμή. Όμως είναι αυτός που ακουμπάει το χέρι στην κοιλιά της γυναίκας του και λαχταράει να νιώσει αυτή την πρώτη κλωτσιά. Είναι αυτός που αγχώνεται, τρέχει, φροντίζει να προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον για την οικογένεια του τώρα που μεγαλώνει. Είναι αυτός που έχει την γυναίκα του στα όπα όπα για να μην κουράζεται και να μην στεναχωριέται σε αυτή την τόσο ιερή στιγμή της ζωής της. 

Είναι αυτός που από την φύση του θεωρεί πως ο ρόλος του είναι να προστατέψει το μωρό του. Και νιώθει ανεπαρκής διότι απέτυχε. Στα δικά του μάτια, απέτυχε. Είναι αυτός που θέλει να κλάψει, να ουρλιάξει- μα δεν μπορεί. Πρέπει- είναι ο ρόλος του- να δώσει δύναμη στην μητέρα. Αυτή το γέννησε άλλωστε. Αυτή πονάει περισσότερο- όλοι το λένε. Είναι αυτός που δεν μπορεί να μιλήσει για αυτό- ποιος θα τον ρωτήσει; 

Θέλετε όμως να σας πω κάτι; Πονάει και αυτός. Πολύ. Ίσως με έναν πιο επώδυνο τρόπο από την μητέρα. Διότι δεν είναι στην φύση του, δεν γνωρίζει πως να αντεπεξέλθει σε τόσο δυνατά συναισθήματα. Δεν μπορεί καν να εκφραστεί. "Δεν του επιτρέπεται" από τα κοινωνικά πλαίσια και πρότυπα. Κρατάει λοιπόν αυτό τον πόνο μέσα του φυλακισμένο για να μην τον φορτώσει πάνω στην γυναίκα του, για να μην κριθεί, να μην χαρακτηριστεί αδύναμος. 

Και πόνος που δεν εκφράζεται, πόνος που συσσωρεύται θα έρθει η στιγμή που θα σχηματιστεί σαν έναν τεράστιο κυκλώνα και θα γκρεμίσει ότι βρει μπροστά του. Την  επόμενη φορά λοιπόν που θα μάθετε για κάποιο ζευγάρι που έχασε το μωρό του,  κοιτάξτε και αυτόν τον πατέρα στα μάτια, πείτε του πόσο λυπάστε για την απώλεια του, ευχηθείτε του να αναρρώσει η γυναίκα του και σωματικά και συναισθηματικά. Και μετά ρωτήστε τον. "Εσύ πως είσαι; Μπορώ να κάνω κάτι για σένα;" Μπορεί να μην μιλήσει, να μην ζητήσει τίποτα. Μα θα έχει νιώσει πως κάποιος αναγνώρισε πως πενθεί και αυτός. 

Όσο για σένα μανούλα που πονάς... Εσύ που έχασες το μωρό σου, το αγγελούδι σου, ένα κομμάτι από τον εαυτό σου και την ζωή σου...  Αλλά και όσο για σένα μπαμπά που πονάς και που έχασες το μωρό σου, το αγγελούδι σου, ένα κομμάτι από τον εαυτό σου και την ζωή σου... Ξέρεις τι λένε... 

Αυτή η δοκιμασία είτε θα διαλύσει ένα ζευγάρι, είτε θα το ενώσει περισσότερο από ποτέ. Αν θέλετε να είστε από αυτούς που θα ενώσει με ένα τρόπο πέρα από κάθε λογική... Μιλήστε. Πολύ. Εκφραστείτε για τα πάντα. Μην τα κρατάτε μέσα σας. Κλάψτε. Αγκαλιά.  Δεν ξέρετε πόσο θα λυτρωθείτε. Μοιραστείτε όλα σας τα συναισθήματα, παράπονα, όλες τις ενοχές και την απελπισία. Είστε μαζί σε αυτό. Κανείς άλλος δεν ξέρει τι βιώνετε, τι περνάτε. Μόνο εσείς. Έχετε ο ένας το άλλον σε αυτό και ο ένας πρέπει να στηριχτεί στον άλλον. 

Πιστέψτε με. Ξέρω. 

Ο Οκτώβρης είναι μήνας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με την νεογνική απώλεια και απώλεια κύησης. Σπάσε την σιωπή. Βοηθήστε τους να σπάσουν τη δική τους σιωπή.