Ξέρεις πόσο θάρρος θέλει;

Αυτό το κείμενο δεν θα είναι εύκολο. Δεν ξέρω αν θα έχει καν συνοχή. Αυτό το κείμενο θα μιλάει για την απώλεια, τον πόνο που σου ρημάζει το κορμί και την ψυχή- τόσο που σχεδόν παρακαλάς απλά να πάψεις να νιώθεις. 

Θα μιλάει για το πως βιώνει μια μητέρα που έχασε το μωρό της- την καινούργια πραγματικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει. Για μια μητέρα που γέννησε το μωρό της μα για τον έναν ή άλλον λόγο δεν πήρε ποτέ μαζί της επιστρέφοντας στο σπίτι. 

Για αυτή την απώλεια θα μιλάει. 

Θα είναι ένα θυμωμένο κείμενο. Θυμωμένο διότι στην χώρα μας σχεδόν κανείς δεν ξέρει πως να φερθεί σε μια τέτοια κατάσταση. Κανείς σχεδόν δεν ενδιαφέρεται να μάθει. Όχι. Μόλις καταλάβει κανείς περί τίνος πρόκειται το εκάστοτε κείμενο, θα προχωρήσει γρήγορα παρακάτω φοβούμενος με το στενό μυαλό του πως αν διαβάσει για αυτό- θα του συμβεί κιόλας. 

Πολύ θυμωμένο διότι ούτε οι αρμόδιοι δεν ξέρουν πως να φερθούν. Ολόκληρο το νοσηλευτικό προσωπικό θα αποτρέψει μια μητέρα να δει το νεκρό μωρό της- ακόμα και αν η ίδια το ζητάει απεγνωσμένα. Τα γραφεία τελετών αποφεύγουν να αναλάβουν την ταφή ενός βρέφους. Τα νοσοκομεία δεν φροντίζουν να σου δώσουν ούτε ένα αναμνηστικό του αγγέλου σου. 

Στο εξωτερικό, κάθε μα κάθε νοσοκομείο, σε μια τέτοια περίπτωση θα παροτρύνει την μητέρα να δει και να κρατήσει αγκαλιά το μωρό της διότι ξέρουν πολύ καλά πως αυτό βοηθά στην διαδικασία του πένθους. Κάθε μα κάθε νοσοκομείο δίνει ένα κουτάκι με όλα τα αναμνηστικά από το μωρό τους- το βραχιολάκι της γέννησης, το σεντονάκι που ήταν τυλιγμένο, ακόμα και φωτογραφίες σε πολλές περιπτώσεις, ενώ σε άλλες βάζουν και ένα κόσμημα με το διεθνές "διακριτικό"  για την νεογνική απώλεια. 

Σας φαίνεται χαζό; Δεν είναι. Είναι το μόνο που έχουν αυτές οι μητέρες από τα ίδια τους τα παιδιά. Αυτά που ποτέ δεν πρόλαβαν να σφίξουν στην αγκαλιά τους.  Όταν έχασα την κόρη μου- το πρώτο μου αγγελούδι- η πρώτη μου αντίδραση ήταν να μαζέψω όλα τα δώρα που μου είχαν κάνει ως τότε και να τα δωρίσω σε μια εκκλησία. Υπήρχαν κάποια που φιλούσα όμως σαν φυλαχτό. Δεν είχαν καν ακουμπήσει την κόρη μου, όμως πήγα,  αγόρασα ένα όμορφο λουλουδένιο κουτί και τα έβαλα μέσα με προσοχή. Έπειτα τα τοποθέτησα στην ντουλάπα μου, εκεί που κρατώ με ευλάβεια όλα τα ιδιαίτερα αναμνηστικά της ζωής μου ως τώρα. Η κίνηση αυτή με γαλήνεψε... Πόσο μάλλον αν είχα μέσα κάτι πραγματικά δικό της- κάτι που την είχε αγγίξει έστω και για λίγο...

Το ίδιο ακριβώς έκανα και στον γιο μου- το δεύτερο αγγελούδι μου. Μόνο που σε αυτό το κουτί έχω κάτι υπερβολικά πολύτιμο. 3 φωτογραφίες του. 3 φωτογραφίες που φρόντισε ο άντρας μου να βγάλει. Παρότι όταν τις έβγαζε το παιδί είχε ήδη φύγει. Ήταν ότι πιο σημαντικό, ότι πιο πολύτιμο έχει κάνει ποτέ ο Παναγιώτης για μένα. Μα και για αυτόν. Ποτέ δεν θα ξεχάσω που μου έλεγε ότι στα διαλείμματα από την δουλειά του καθόταν και τις κοιτούσε στο κινητό του και γαλήνευε η ψυχή του... 

Δεν είναι μακάβριο. Είναι ανθρώπινο. Αν με ρωτάτε, είναι το σωστό. 

Ο πατέρας και η μητέρα που χάνουν το μωρό τους, καλούνται να βγάλουν ληξιαρχική πράξη γέννησης και θανάτου.  Θανάτου. Με όλο το απαραίτητο χαρτομάνι και  χωρίς καμία βοήθεια ή επιείκεια λόγω της κατάστασης. Μάλιστα καλούνται να συμπληρώσουν και ένα σωρό άλλα χαρτιά προς όφελος του νοσοκομείου ώστε να μην ζητηθούν ευθύνες. Καλούνται να τσακώνονται με γραφεία τελετών που ουδεμία κατανόηση δείχνουν για το γεγονός και να φροντίζουν τελικά τα πάντα μόνοι τους. Καλούνται αντί για τη κούνια του μωρού τους, να επιλέξουν πως θα είναι το μνήμα του. 

Συγνώμη αν σας σοκάρω- μα αν σοκάρεστε- σταθείτε για μια στιγμή και σκεφτείτε. Αυτοί οι γονείς πως νιώθουν; 

Πως νιώθουν αν τους λέτε πως δεν πειράζει είναι νέοι και θα κάνουν και άλλο; Πως νιώθουν άραγε όταν συμπεριφέρεστε σαν να μην περίμεναν ποτέ παιδί; Πως νιώθουν όταν τους μιλάτε ακατάπαυστα για όλα τα άλλα προβλήματα στη ζωή αντί να επιχειρήσετε να αφήσετε αυτούς να μιλήσουν; Πως νιώθουν αν ακόμα χειρότερα το οικογενειακό περιβάλλον επιρρίπτει ευθύνες στο ίδιο το ζευγάρι; 

Σε τέτοιες περιπτώσεις καλύτερα να μιλάμε λίγο, να ακούμε πολύ και να πράττουμε ακόμα περισσότερο. 

Όταν ήμουν κλινήρης για δυόμιση μήνες στο δεύτερο παιδί μας,η αδελφή μου ήταν μονίμως δίπλα μου- όταν ο άντρας μου έφευγε για δουλειά. Αποτέλεσμα ήταν φυσικά να βάλει τη ζωή της σε αναμονή - όλος ο κύκλος της όμως είχε ταυτιστεί πολύ μαζί της μα και μαζί μας. Όταν γεννήσαμε πέρασαν 8 ολόκληρες ώρες πριν χάσουμε το αγγελούδι μας. Στο μεταξύ μια φίλη της αδελφής μου είχε μάθει πως γεννήσαμε και ήταν τόσο χαρούμενη- δεν γνώριζε τα τεκταινόμενα στο μεταξύ- που ήρθε πρωί πρωί στο νοσοκομείο με μια ευχητήρια κάρτα και ένα μικρό δωράκι για μένα. Ερχόμενη έμαθε πως τα πράγματα ήταν δύσκολα. Περίμενε μαζί με την οικογένεια. Όταν πλέον χάσαμε το μωρό επέμενε να μπει μέσα να μου μιλήσει. Η αδελφή μου με ρώτησε και δέχτηκα. Δεν ξέρω γιατί. 

Δεν θυμάμαι ακριβώς ή όλα όσα μου είπε. Θυμάμαι όμως πως μου έδωσε το δώρο μου- ένα γαλάζιο βραχιολάκι με σταυρό και ένα ματάκι, και μου  είπε πως όπως και να έχει, τα είχε μελετήσει για μένα και το μωρό, όπως και να έχει γέννησα ένα υπέροχο αγοράκι. Η στάση της με συγκλόνισε. Φόρεσα το βραχιολάκι την ίδια μέρα μέχρι που έλιωσε πάνω στο χέρι μου. Ήταν σαν να είχα το μωρό μου δίπλα μου. 

Ακόμα την ευχαριστώ που είχε το θάρρος να το κάνει.

Ναι, θέλει θάρρος να μιλήσεις ανοιχτά για αυτό. Θέλει θάρρος να κοιτάξεις την μανούλα αυτή στα μάτια και να της πεις "Λυπάμαι πολύ για ότι έζησες". Θέλει θάρρος να ρωτήσεις αν είδε το μωρό της- αν το αγκάλιασε. Θέλει θάρρος να δεχθείς τα απίστευτα σκαμπανεβάσματα που θα έχει η ψυχολογία της για πολύ πολύ πολύ καιρό μετά, και να τους δίνεις την απαιτούμενη προσοχή. 

Ξέρεις όμως πόσο μα πόσο θάρρος θέλει να αποχαιρετήσεις το ίδιο σου το παιδί; Πόσο μάλλον όταν δεν το γνώρισες ποτέ; Πόσο θάρρος χρειάζεται να δεχθείς πως οι ώρες, μέρες, μήνες στην εντατική νεογνών κατέληξαν σε μια άδεια αγκαλιά; Πόσο θάρρος θέλει να θάβεις ένα κομμάτι του εαυτού σου; 

Τόσο πολύ που μόνο να περισσέψει μπορεί. Σκέψου το την επόμενη φορά που θα μάθεις για μια τέτοια απώλεια. 

Προχθές ο ουρανός γέμισε με 37 πολύχρωμα μπαλόνια. 37 πολύχρωμα μπαλόνια, ένα για κάθε υπέροχο μήνα κύησης που είχε μια γλυκιά μανούλα αγγέλου πριν τον αποχαιρετήσει για το ουράνιο ταξίδι του. Για αυτόν τον άγγελο είναι αυτό το κείμενο. Για τον Κωνσταντίνο. Και για την μανούλα του που είναι τόσο θαρραλέα και δυνατή, ήδη. Είναι όμως και για τον Παναγιώτη. Για την Αγάπη. Και για τις δικές τους υπέροχες μανούλες. Είναι για όλες αυτές τις  μοναδικές μανούλες αγγέλων για τις οποίες θα κάνω  ότι περνάει από το χέρι μου για να μην νιώθουν μόνες.  

Είναι για τα δικά μου αγγελούδια. Για τα δικά σας. Για όλες αυτές τις μανούλες που παλεύουν με το τέρας. Για όλες αυτές τις μανούλες που με τα μηνύματα τους μου δίνουν δύναμη να συνεχίσω να μιλάω για αυτό. Να συνεχίσω να παλεύω. Μόνο να παλέψουμε μπορούμε. Μόνο να νικήσουμε. Όχι για μας. Μα για αυτά. Τα αγγελούδια μας.  Για να μπορούν να πετάξουν ψηλά που λέει και το γλυκό μου το Σοφάκι....